Βιοτινιδάση

Σκοπός
Η Βιοτινιδάση (E C 3.5.1.12)) είναι απαραίτητη για την ανακύκλωση της Βιοτίνης και την χρησιμοποίηση της δεσμευμένης σε πρωτείνες Βιοτίνης που προέρχεται από την διατροφή.Η Βιοτίνη (Βιταμίνη Η) λειτουργεί ως προσθετική ομάδα σε 4 ένζυμα (Καρβοξυλάσες) πού διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό των πρωτεινών, των υδατανθράκων και των λιπαρών οξέων. Η έλλειψη Βιοτινιδάσης είναι ένα αυτοσωματικό υπολειπόμενο μεταβολικό νόσημα (MIM 253260) πού εμφανίζεται με την μορφή της πλήρους έλλειψης (0-10 % της μέσης φυσιολογικής ενζυμικής δραστικότητας) ή της μερικής έλλειψης (10-30 % της μέσης φυσιολογικής ενζυμικής δραστικότητας). Ο προσδιορισμός της δραστικότητας Βιοτινιδάσης στο πλάσμα, είναι χρήσιμος για την διερεύνηση ασθενών ύποπτων για ανεπάρκεια του ενζύμου ή την παρακολούθηση ασθενών πασχόντων από μερική ή ολική έλλειψη του ενζύμου. Χρησιμεύει επίσης στην περαιτέρω διερεύνηση ενός παθολογικού αποτελέσματος που προκύπτει από τον Προληπτικό έλεγχο Νεογνών.
Ενδείξεις Ελέγχου
- Σπασμοί, αταξία, αναπτυξιακή καθυστέρηση, υποτονία.
- Απώλεια ακοής.
- Προβλήματα όρασης.
- Δερματολογικά προβλήματα, αλωπεκία.
Αρχή της μεθόδου
Ο ποσοτικός προσδιορισμός της δραστικότητας Βιοτινιδάσης στο πλάσμα, πραγματοποιείται φωτομετρικά με την μέτρηση της απελευθέρωσης παρα-αμινοβενζοικού (p-aminobenzoate) από το Ν-Βιοτινυλ-παρα-αμινοβενζοικό (N-biotinyl-p-aminobenzoate) που χρησιμοποιείται ως υπόστρωμα του Ενζύμου. Η μέτρηση πραγματοποιείται σε μήκος κύματος 546 nm. Η δραστικότητα του ενζύμου υπολογίζεται με χρήση καμπύλης αναφοράς του παρα-αμινοβενζοικού οξέως.
Προετοιμασία του ασθενούς-Δειγματοληψία
Σε σωληνάριο Γενικής Αίματος (EDTA) προστίθενται 2.5-3 ml αίματος . Το περιεχόμενο μεταφέρεται σε κατάλληλο γυάλινο σωληνάριο και φυγοκεντρείται για 15 λεπτά σε 6000 rpm. Το υπερκείμενο πλάσμα συντηρείται σε -20 ο C μέχρι την αποστολή του στο εργαστήριο.
- Ελάχιστη απαιτούμενη ποσότης δείγματος: 300 μl.
- Συνθήκες μεταφοράς: σε ξηρό πάγο ή με παγοκύστες.
Διαχείριση αποτελεσμάτων
- Πραγματοποίηση αναλύσεως : Δευτέρα έως Παρασκευή .
- Χρόνος αναφοράς αποτελεσμάτων : 2 ημέρες από την λήψη του δείγματος.
- Χρόνος συντήρησης των δειγμάτων στο εργαστήριο : 2 μήνες.
Τιμές αναφοράς Στον πίνακα 1 παρουσιάζονται οι τιμές δραστικότητας του Ενζύμου ανά κατηγορία πληθυσμού.
Δραστικότητα (nmol/min/ ml πλάσματος) | |
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ | 4.4-12 |
ΕΤΕΡΟΖΥΓΟΤΕΣ | 2.2-5.2 |
ΜΕΡΙΚΗ ΕΛΛΕΙΨΗ | 0.7-2.1 |
ΠΛΗΡΗΣ ΕΛΛΕΙΨΗ | 0-0.7 |
Ποιοτικός έλεγχος
Το εργαστήριο εφαρμόζει εξωτερικό ποιοτικό έλεγχο με δείγματα προερχόμενα από ανεξάρτητο κατασκευαστή : European Research Network for Diagnosis and treatment of Inherited disorders of Metabolism (ERNDIM)
Συμμετέχει στα παρακάτω Διεργαστηριακά προγράμματα Ποιοτικού ελέγχου του ERNDIM:
Special assays in serum.
Ο Ποιοτικός έλεγχος στο εργαστήριο πραγματοποιείται επίσης με ορούς ελέγχου γνωστής φυσιολογικής δραστικότητας καθώς και με ορούς ελέγχου ασθενών με μερική ή ολική έλλειψη του ενζύμου.
Επεξήγηση αποτελεσμάτων-Αναφορά
Για την ορθή αξιολόγηση των αποτελεσμάτων είναι απαραίτητη η συμπλήρωση Ιστορικού , το οποίο πρέπει να περιλαμβάνει: Κλινικές πληροφορίες (συμπτώματα), Φαρμακευτική αγωγή, Διατροφή.
Ασθενές σημείο της φωτομετρικής μεθόδου είναι η σχετικά χαμηλή ευαισθησία της, με βάση την οποία το κατώτατο όριο ανίχνευσης δραστικότητας είναι το 3% της μέσης φυσιολογικής δραστικότητας του ενζύμου.
Ιδιαίτερα αυξημένες τιμές δραστικότητας Βιοτινιδάσης μπορεί να αποτελούν ένδειξη για Γλυκογονίαση τύπου 1α (Glycogen storage disease 1a).
Φυσιολογική τιμή δραστικότητας του ενζύμου δεν αποκλείει διαταραχή πολλαπλής έλλειψης Καρβοξυλασών ή επίκτητη έλλειψη Βιοτίνης η οποία είναι εξαιρετικά σπάνια αλλά μπορεί να εμφανιστεί σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. παρατεταμένη χορήγηση παρεντερικής διατροφής χωρίς χορήγηση Βιοτίνης).
Συνθήκες οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε ψευδώς ελαττωμένη τιμή δραστικότητας του ενζύμου (< 30% της φυσιολογικής δραστικότητας) είναι:
- Πρόωρα και small for age νεογνά, ειδικά εάν παρουσιάζουν νεογνικό ίκτερο. Η δραστικότητα του ενζύμου αυξανεται με την ηλικία και παρουσιάζει μέγιστο στην ηλικία 20-40 ετών.
- Παιδιά και ενήλικες με χρόνια ηπατική ανεπάρκεια.
Συνθήκες οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε ψευδώς αυξημένη τιμή δραστικότητας του ενζύμου είναι η χορήγηση φαρμάκων τα οποία περιέχουν Σουλφοναμίδες, οι οποίες δίνουν την ίδια χρωματική ανάπτυξη με το υπόστρωμα της αντίδρασης PABA. Σε παρόμοιες περιπτώσεις είναι σκόπιμη η επανάληψη της ανάλυσης μετά την λήξη της Φαρμακευτικής αγωγής.
Σε περίπτωση παθολογικού αποτελέσματος, δίνεται αναφορά με λεπτομερή επεξήγηση των αποτελεσμάτων και της σημασίας τους, στοιχεία διαφορικής διάγνωσης και προτάσεις για περαιτέρω συμπληρωματικές διαγνωστικές εξετάσεις.
Βιβλιογραφία
- Wolf B: Disorders of Biotin metabolism. In The Metabolic and Molecular Basis of Inherited Disease. Vol 3, 8th edition. Edited by CS Scriver, AL Beaudet, WS Sly et al. New York, McGraw-Hill Book Company. 2001, Chapter 156
- T. Suormala, M. Baumgartner, B. Fowler : Biotinidase. In Laboratory Guide to the Methods in Biochemical Genetics. Edited by N. Blau, M. Duran, M. Gibson. Springer-Verlag , Berlin. 2008 pp 253-264.
